وجهه سکولار حکومت‌ها، مانع کشورهای اسلامی به علوم انسانی اسلامی است

دکتر محسن ملک افضلی عضو هیات علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه در پاسخ به سوالی راجع به پژوهش‌های انجام شده در خصوص علوم‌انسانی‌اسلامی در کشور ما گفت: برای انجام پژوهش‌هایی که ما را به علوم‌انسانی‌اسلامی می‌رسانند باید به بنیان‌گذاری این علوم بیاندیشیم.

ملک افضلی با اشاره به این که ما برای رسیدن به بنیان‌گذاری علوم‌ انسانی‌ اسلامی نیاز است که چند نکته را بدانیم، خاطرنشان کرد: باید بدانیم که در مورد بنیان‌گذاری علوم‌انسانی‌اسلامی چند مؤلفه به صورت زنجیروار باید ایفای نقش کنند تا این هدف محقق شود.

وی افزود: حلقه اول زنجیره‌ای که ما را به علوم انسانی می‌رساند، توجیه ضرورت وجود علوم‌انسانی‌اسلامی است و این که در رسیدن به این علوم باید احساس نیاز شود. به این معنی که براساس هویت دینی و اسلامی یک جامعه دینی و اسلامی و متعلمین این جامعه باید ضرورت وجود علوم انسانی‌اسلامی را احساس کنند.

عضو هیات علمی‌جامعه المصطفی (ص) در ادامه به حلقه دوم زنجیره علوم‌انسانی‌اسلامی اشاره کرد و اظهارداشت: حلقه دوم این زنجیره ایجاد علاقه و شیفتگی در میان متعلمین مسلمان جهت فراگیری این علوم‌انسانی و به کار بستن این علوم در حوزه تخصصی فراگیری شده است.

وی راجع به حلقه سومی که برای ایجاد علوم‌انسانی اسلامی نیاز است نیز گفت: حلقه سوم ایجاد علاقه در اساتید علوم‎انسانی جهت ارایه این علوم بر مبانی موازین اسلامی و گزاره‌های دینی به متقاضیان یعنی جامعه مخاطب اعم از دانشجویان و مردم که تقاضای این علوم را دارند محسوب می‌شود.

ملک افضلی در ادامه به زنجیره دیگری از بستری که علوم‌انسانی اسلامی را فراهم می‌کند اشاره کرد و اظهارداشت: حلقه چهارم پشتیبانی حکومت از این مقوله است یعنی دولت‌ها باید تصمیم‌گیری کنند تا علوم انسانی موجود ۱۰۰ درصد اسلامی شود و مرتبط با موازین اسلامی و تقاضای مسلمین قرار گیرد.

این کارشناس علوم‌ انسانی اسلامی به زنجیره دیگری که برای تحقق این علوم در یک جامعه اسلامی نیاز است نیز پرداخت و عنوان کرد: حلقه پنجم امکان‌سنجی تبدیل علوم انسانی موجود به علوم انسانی اسلامی است به این معنا که چه بسا یک علم انسانی وجود دارد که نیازی به اسلامی کردن آن نباشد.

وی خاطرنشان کرد: در خصوص توضیح بیشتری راجع به این حلقه باید گفت امکان سنجی در این خصوص باید باشد که علوم مورد نظر ما مبتنی است بر مبنای فطرت و عقلانیت بشری و در این زمینه فرقی بین علوم انسانی اسلامی و غیراسلامی وجود ندارد و یا این که فعلا امکان استخراج مبانی دینی برای آن علم به طور کامل فراهم نیست و ناچاریم تا زمانی که این علم به علم اسلامی و بومی از خواستگاه خودش برسد تا رفته رفته متخصصین اسلامی در آن علم تحصیل کنند و زمینه ابتنای آن علم را براساس اسلام را فراهم کنند از علوم موجود وابسته به بشر بهره‌گیری شود.

ملک افضلی در ادامه به جایگاه علوم‌انسانی اسلامی در کشور ما پرداخت و در این خصوص توضیح داد: در کشور ما بعد از گذشت ۳۷ سال از انقلاب اسلامی و دغدغه حاکمیت برای تبدیل علوم‎انسانی به علوم انسانی اسلامی همه حلقه‌ها وجود دارد منتها باید یک ستاد خاصی به صورت منسجم و نهادینه شده تاسیس شود تا این حلقه‌ها به یکدیگر پیوند داده شوند و در این زمینه بتوانیم اقدام عملی داشته باشیم.

وی تصریح کرد: حلقه مفقوده زنجیره علوم‌انسانی اسلامی در جمهوری اسلامی ایران ستادی است که ۵ حلقه موجود در این رابطه را به یکدیگر متصل کند.

هیات علمی جامعه المصطفی(ص) در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به سوال دیگری راجع به مقایسه پژوهش‌های انجام شده در رابطه با علوم انسانی اسلامی در ایران با دیگر کشورها گفت:  در خصوص کشورهای اسلامی دیگر با توجه به تجربه‌ای که دارم و تصویری که در چند کشور اسلامی مثل ترکیه، لبنان و سوریه راجع به علوم‌انسانی اسلامی داشتم در این کشورها متاسفانه مساله‌ای در خصوص تحصیل علوم انسانی اسلامی وجود ندارد.

وی تاکید کرد: اندیشمندان اسلامی دیگر کشورهای مسلمان راجع به علوم انسانی اسلامی جهل مرکب دارند و از این مساله  بی‌خبرند که می‌توان علوم انسانی بر پایه اسلام داشت.

ملک افضلی با یادآوری تجربه خود در مباحثه با اندیشمندان مسلمان دیگر کشورهای اسلامی راجع به علوم انسانی اسلامی و پژوهش‌هایی که می‌توان در این خصوص انجام داد، خاطرنشان کرد: من با ۴۰ استاد علوم انسانی کشورهای لبنان، سوریه و ترکیه مباحثه کردم و دیدم که این مساله برایشان نو است تا جایی که این اساتید اظهار می‌داشتند که مساله‌ای بنام علوم انسانی اسلامی وجود ندارد.

این کارشناس علوم انسانی اسلامی دلیل اصلی نبود دغدغه برای رسیدن به این علوم وجهه غیر دینی و سکولار بودن حکومت‌های حاکم بر کشورهای اسلامی به جز ایران دانست و تاکید کرد: زمانی که حکومت درد اسلامی کردن علوم انسانی را نداشته باشد اندیشمندان نیز به فکر پرداختن به پژوهش‌های لازم برای رسیدن به این علوم نخواهند بود.

هیات علمی جامعه المصطفی(ص) با تاکید براین نکته که کشورهای اسلامی دیگر نیز در بحث رسیدن به علوم انسانی اسلامی مانند ترکیه، لبنان و سوریه هستند، عنوان کرد: اگر هم زمزمه‌ای از بعضی از متخصصین علوم انسانی در برخی از کشورهای اسلامی مطرح شود در حد یافتن گذاره‌های اسلامی است به منظور تطبیق با گذاره‌های علوم انسانی موجود.

وی ادامه داد: والا دغدغه اندیشمندان مسلمان در دیگر کشورهای اسلامی تاسیس علوم انسانی اسلامی مبتنی بر اسلام نیست و جمهوری اسلامی ایران تنها کشور مسلمانی است که در این خصوص گام‌های بلندی در پژوهش‌های خود برداشته و به تلاش خود ادامه می دهد.

انتهای پیام/